Arjantin, dünyanın en yüksek enflasyon oranlarına sahip ülkelerinden birinin ortasında yer alıyor. Halkın alım gücü her geçen gün düşerken nasıl ayakta kalıyorlar? Enflasyonla mücadele için prosedürler nelerdir?
Kaynak:https://youtu.be/NLNKRexj5O8
1980’lerin sonu ve 90’ların başında yüzde 20.266’lık rekor enflasyon oranlarına sahip olan Arjantin’de 2000’lerin başı da krizlerle doluydu. Kronik enflasyon sorununu çözemeyen Arjantin’de açıklanan son enflasyon oranı yüzde 115,6 oldu.
Peki Arjantin nasıl oldu da 1900’lerin başında gelişmiş ülkeler sınıfına girdi ve kategori düştü, hep yüksek enflasyonla mücadele etmeye çalıştı? Doğal kaynaklara sahip bu ülkede insanlar bu kadar yüksek enflasyonla nasıl başa çıkıyor (veya baş edebiliyorlar)?
Dünyanın en değerli futbol ülkelerinden biri olan Arjantin’de tarım ekonomide önemli bir yere sahip.
Soya, mısır ve et gibi ürünlerde dünyanın en önemli ihracatçıları arasında yer alırken, başkan adeta biyodizel konumunda. Kaya gazı ve doğal gaz rezervlerinin de önemli olduğu Arjantin’de petrol ihtiyacı kendi kendine yetiyor ve ihracat gelirlerinin yüzde 10’u petrolden geliyor. Elektrikli otomobiller için pillerin ana hammaddesi olan lityum Arjantin’de de bulunuyor.
Arjantin nüfusunun eğitim oranı yüksek olmakla birlikte gelirlerinde turizm de önemli bir yer tutmaktadır.
Siyasi kutuplaşma, Arjantin’deki ekonomik sorunların kaynağı olarak görülüyor. Bir yanda sol popülizm, bir yanda liberaller, ülkede uygulanan politikalar girdaptan çıkmaya yetmiyor.
Juan Domingo Perón ile başladığı düşünülen sosyal devlet ile iktisat konularının başlangıcı farklı bir çelişkiyi beraberinde getirmektedir.
Sosyal devlet sisteminin güçlü olduğu Arjantin’de bir yanda harcamaları şişirenler bir yanda kemer sıkma politikalarını abartanlar var ve IMF ile tekrar tekrar çalışmaya devam edilmesi, bugün sorunların kalıcı çözümlerden uzak olmasını sağlıyor.
1 ABD doları 16,71 Arjantin pezosuna eşitken bugün bile istikrarsızlık Arjantin ekonomisinde kronik sorunlara neden oluyor.
Elbette bu resmi, Arjantin’de o kadar çok para birimi var ki! Halkın bile 200 dolarlık alım limiti var. Dolayısıyla karaborsada dolar alırken resmi kurun neredeyse iki katına yakın bir oran var.
Orta sınıf parasının maliyetini korumak için yerel para birimi olan pezoyu elinde tutmuyor. Parası olan dolar veya euro alır. ABD’den sonra en çok dolara sahip ülke Arjantin olurken, dolar ülkenin her yerinde geçerli.
Sendikaların güçlü olduğu ve işçi sınıfının söz sahibi olduğu Arjantin’de şirketler yılda en az iki kez maaş zammı yapıyor. Şirketlerin yaklaşık yarısı 3 veya daha fazla döngüde maaş artışı yapıyor.
Parası olanlar tasarruf edemediği için tüketim işlerine yönelirler. Taksitli alışverişler ve faizsiz krediler de bu kadar yüksek enflasyonda halka kazandırıyor.
Yüzde 40’ı yoksulluk sınırının altında olan Arjantin’de bu durumda tüketemeyenler de daha çok çalışmakta, ek iş yapmakta ve ikinci el marketlerde takas yoluyla alışveriş yapma eğilimindedir.
Tüketebilenlerin çok günlük harcamalarını da kısmıyor. Buenos Aires’teki restoranlarda randevu sistemi var ve çoğu 1 yıllık rezerve edilmiş görünüyor. Her geçen gün daha pahalı hale gelen her ürün ve hizmet Arjantin’den satın alınıyor. Sizce Türkiye’deki tüketime benziyor mu?
Belgeselin tamamını buradan izleyebilirsiniz: Arjantin Enflasyonla Nasıl Başa Çıkıyor? | Küçük Belgesel #ekonomi #belgesel
